Help! Ek is Anders! (As jy ‘n eeu gelede nie in ‘n boksie gepas het nie)

Alta du Buson Roux Alta du Buson Roux, 11 Februarie 2023

Alta se beginpunt was haar oumagrootjie, Lettie Roux, wat 14 kinders gehad het waarvan 11 vroeg oorlede is.  Hoe hanteer mens die dood van soveel kinders?
Die oumagrootjie se bynaam was later ‘’Mal Let’’. Sonder enige emosionele hulp, empatie en bystand, moes sy elke dag opstaan, dikwels met ‘n swanger lyf, en net aangaan.
Dit is die draad wat deur die praatjie loop – mense wat psigiese en fisiese sorg nodig gehad het, en dit nie gekry het nie.  Die samelewing het dit nie verstaan nie en het nie die kundigheid gehad om sulke mense te help nie. ‘n Ander lid van die familie het 10 kinders binne 10 jaar gehad en almal verloor aan sifilis.  Daar was geen hulp, geen berading nie en die dominee het net gesê; ‘’Dit is God se wil’’.  Ook hy was nie opgewasse en reg opgelei om mense met daardie noodlot te help nie.
Weeskinders is dikwels aan hulle eie lot oorgelaat, mense met demensie is meesal  kranksinnig verklaar. Daar was min inrigtings, dit is swak bestuur en die higiëne het veel te wense oorgelaat.  Mense is opgeneem om hulle uit die samelewing te verwyder en nie om hulle te behandel en hulle toestand te verbeter nie.
Eeue gelede is geglo dat siekte ‘n straf vir die sonde is en daarom is behandeling oorbodig. Priesters moes demone uitdryf – depressie is gesien as swart gal in die liggaam en allerhande metodes is ingespan om van die gal ontslae te raak. Later word skoktegnieke, labotomie en nog ander skrikwekkende metodes gebruik.
Alta het ‘n aantal toestande, waarvoor daar onmenslike metodes gebruik was as behandeling, genoem.
Eers die afgelope 50 jaar is daar noemenswaardige navorsing, verbeterde diagnose en ‘n beter verstaan van toestande was verband hou met depressie.  Instansies wat na mense omsien het baie verbeter en mense word met meer menswaardig behandel.